Nieuwe dichtbundel

En wel met mijn omslag! En daar ben ik trots op.

Ik, mijn broer is Martin Knaapens (1964) debuutbundel. Hij zet zich met zijn mondige, geconcentreerde lyriek in één klap als dichter op de kaart.

Martin Knaapen: “Zowel Ton van ’t Hof (Uitgeverij Stanza) als ik (als eigenlijk iedereen om mij heen) waren unaniem hierover: Dit is de tekening die op de omslag moet. Het is alsof de tekening, toch alweer uit 2004, speciaal voor deze bundel is gemaakt.
Het sluit aan bij mijn zoektocht naar wie ik ben, hoe ik denk, hoe ik kijk. Het roept dezelfde vragen maar ook verwondering op en het kijkt verder naar daar waar je niet direct beeld van hebt. Ik ben blij met de tekening en ook de huidige eigenaar die de grote tekening aan de muur heeft hangen was tevreden over het gecombineerde resultaat. Dank Annemiek. Ik denk dat hier nog een mooie samenwerking uit gaat voortkomen.”

Recensie in Meander magazine door Hans Puper.

Als ik Martin Knaapen lees, denk ik aan blues. Relaties zijn moeizaam, de ‘ik’ is soms een underdog, het dagelijks leven zwaar, het verleden kun je het best vergeten en het verval is onherroepelijk. Neem de laatste drie strofen van ‘steeg’, eenvoudig, illusieloos:

Maar een depressief makend debuut is dit niet. Knaapen is ook de dichter van de schoonheid en ruimte van het Hoogeland in het noordoosten van Groningen, het land dat onverbrekelijk is verbonden met de weemoed van Ede Staal. Knaapen: ‘dit is het land van kleischilders / dromers en poters / van aardappelen en vis’. Maar idyllisch is het bij hem nooit. Hij vervolgt: ‘en de lucht van armoe en uitbuiting / van incest en drankmisbruik / en eenzame doden in de modder’. Het gedicht ‘vorst tot de dooi’ lijkt een uitzondering te vormen. In het lege landschap schaatst het lyrisch ik met ruime wind over zwart ijs, de omstandigheden zijn ideaal: ‘groter word / ik niet / dit is mijn rijk / ik ben vorst / tot de dooi.’ Eerder in het gedicht heeft hij gezegd dat hij al schaatsend de mens heeft verlaten; kennelijk is dat een voorwaarde voor zijn kortdurende geluk, maar na de dooi zal hij echter tot hen terug moeten keren.

De gedichten zijn eenvoudig, weerbarstig soms – het werkwoord ‘schuren’ komt in verschillende gedichten voor – en dat werkt goed. Je kunt uitgebreid vertellen dat je het verleden achter je wilt laten, maar je kunt het ook zo zeggen: ‘ik heb een minimaal verleden / en het liefst lees ik alleen / de laatste pagina’. Mooi.

***
Martin Knaapen (2016). Ik, mijn broer. Uitgeverij Stanza, 66 blz. € 15,-

Een gedicht uit de bundel: